Zoeken met een metaaldetector is de laatste jaren sterk in populariteit toegenomen en het is belangrijk om te weten dat er regels zijn die je moet naleven.
Niet iedereen volgt de regels. Meestal is dat uit onwetendheid, maar ook soms omdat bepaalde mensen er gewoon lak aan hebben. Door de wet en regels omtrent metaaldetectie niet te volgen beschadig je het imago van deze leuke hobby en vergroot je de kans dat er ooit een verbod komt.
Hieronder lichten we de metaaldetector regels voor België toe zodat je hopelijk je er aan houdt.
Metaaldetector vergunning/erkenning
Als je in België wil zoeken naar archeologische vondsten, dan is het verplicht om een erkenning als metaaldetectorist te bezitten. Wil je zoeken naar voorwerpen die niet van archeologische aard zijn zoals bv. een smartphone, dan heb je geen erkenning nodig.
Metaaldetector erkenning aanvragen kan hier: https://www.onroerenderfgoed.be/ik-ben-metaaldetectorist
Voor alle regels omtrent metaaldetectie in België kan je ook op bovenstaande link terecht.
Je moet minstens 18 jaar oud zijn en een bewijs van goed gedrag en zeden kunnen voorleggen om een erkenning te kunnen aanvragen. Nederlanders die in België een erkenning willen aanvragen moeten de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) toevoegen.
Regels die van toepassing zijn als je een erkende metaaldetectorist bent
- Je moet altijd je identiteitskaart en je erkenning als metaaldetectorist bij je hebben als je met je metaaldetector aan het zoeken bent.
- Zoeken mag pas na dat je toestemming hebt gekregen van de eigenaar of van diegene die de grond beheert waar je wil zoeken. Dit is ook van toepassing op openbare domeinen.
- Alle vondsten die je doet zijn niet van jou maar van de eigenaar van de grond. Wil je de vondsten zelf houden, dan maak je het best een afspraak met de eigenaar hierover.
- Ben je minderjarig? Geen probleem, jij mag ook zoeken maar alleen onder begeleiding van iemand die erkend is als detectorist.
- Op beschermde archeologische sites en terreinen waar er archeologisch onderzoek loopt mag je nooit zoeken, zelfs niet als je toestemming hebt van de eigenaar van de grond. Op het geoportaal van Onroerend Erfgoed kan je alle beschermde sites vinden.
- Dieper dan 30 cm graven om een vondst boven te halen mag niet.
- Alle gegraven gaten goed terug dicht maken.
- Denk aan het milieu. Probeer alle rommel die je opgraaft mee te nemen zodat deze niet in de natuur blijft liggen.
- Heb je springtuigen of andere onontplofte munitie gevonden? Raak deze niet aan en breng onmiddellijk de politie hiervan op de hoogte.
- Voor menselijke overblijfselen geldt hetzelfde. Niet aankomen en de politie op de hoogte brengen.
- Al je vondsten direct na het zoeken melden via de online meldingstool van Onroerend erfgoed.
Wat mag niet?
Zonder toestemming ergens zoeken
Ergens zoeken zonder dat je toestemming daarvoor hebt van de eigenaar is verboden.
Zoeken op archeologische sites
Zoeken op archeologische sites, of waar er archeologisch onderzoek of opgravingen bezig zijn is ten alle tijden verboden!
Beschermde landschappen en monumenten
Zoeken binnen sommige beschermde landschappen of monumenten mag niet.
Geen archeologische voorwerpen zoeken zonder erkenning
Je mag niet zoeken naar archeologische voorwerpen als je geen metaaldetector vergunning/erkenning hebt.
Bossen en natuurgebieden
Alles in beheer van Natuur en Bos
Op domeinen die in beheer zijn van het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) mag je niet zoeken met een metaaldetector. Uitzonderlijk kan een erkende metaaldetectorist toch een toestemming bekomen door een e-mail te zenden naar de regiobeheerder met je registratienummer en de naam van het gebied waar je wil zoeken.
Welke domeinen ze beheren en hoe je een toestemming kan bekomen vind je hier: https://www.natuurenbos.be/inopenbarebossen
Alles in beheer van Natuurpunt
Natuurgebieden en bossen die in beheer zijn van Natuurpunt zijn verboden terrein voor de metaaldetectorist, je mag er dus niet zoeken. De domeinen die zij beheren kan je hier vinden: https://www.natuurpunt.be/wandelen
Overige bossen en natuurgebieden
Voor bossen en natuurgebieden die in beheer zijn van de gemeente, privé eigenaars of iemand anders moet je diegene contacteren die het beheert.
Militair domein
Op militair domein is het verboden te zoeken omwille van veiligheidsredenen.
Zoeken als de zon onder is
Zoeken na zonsondergang en voor zonsopgang is verboden.
Dieper dan 30 cm zoeken en opgraven
Vondsten opgraven die dieper dan 30 cm liggen mag niet.
Zoeken op het strand
Op het strand mag je zoeken naar archeologische voorwerpen mits je een erkenning als metaaldetectorist hebt en je toestemming hebt gevraagd en hebt gekregen van de gemeente waar je wil zoeken (dit kan meestal aangevraagd worden via een e-mail). Het strand is openbaar domein en volgens de wet moet je elke strandvondst aan de lokale politie of gemeentebestuur geven. Als de vondst archeologische waarde heeft, dan is een melding aan Onroerend Erfgoed ook verplicht.
Openbaar domein
Net als voor privé domein heb je voor te zoeken op openbaar domein ook voorafgaande toestemming nodig van de eigenaar of beheerder. Openbaar domein is meestal eigendom van, of wordt beheert door de gemeente, de provincie, de Vlaamse overheid etc. Een mailtje sturen naar de gemeente met het perceelnummer van de grond kan je al vele wijzer maken.
Van wie zijn de vondsten?
Vondsten openbaar domein
Alles wat je vindt op openbaar domein is eigendom van de staat en moet je afgeven aan de politie of gemeente, of je moet iets anders afgesproken hebben over wat er met de vondsten zal gebeuren.
Heb je een vondst afgegeven aan de politie of gemeente, dan wordt die voor 6 maanden in bewaring genomen ter beschikking van de eigenaar of zijn rechtverkrijgenden. Is er na de 6 maanden geen eigenaar of rechtverkrijgenden die de vondst heeft opgeëist, dan wordt de vondst eigendom van de gemeente.
Vondsten privé domein
Alle vondsten die je doet zijn van de eigenaar van de grond. Wil je graag zelf de vondsten houden, dan maak je best voor je begint met zoeken afspraken hierover met de eigenaar.
Schatvondst
Volgens Artikel 716 van het Burgerlijk Wetboek is een schat:
iedere verborgen of bedolven zaak waarop niemand zijn recht van eigendom kan bewijzen en die door louter toeval ontdekt wordt.
Een schatvondst is volledig van de eigenaar van het terrein als die de schat heeft gevonden. Als iemand anders dan de eigenaar de schat heeft gevonden, dan krijgt de vinder de helft en de eigenaar van de grond ook een helft. Uiteraard moet de vinder toestemming hebben van de eigenaar om op zijn grond te zoeken en de schat moet door louter toeval ontdekt zijn.
“Door louter toeval” wil zeggen dat men de vondst toevallig heeft gevonden en niet doelbewust ernaar gezocht heeft. Dit betekent dat als je de vondst hebt gevonden met een metaaldetector of vismagneet, dat je doelbewust hebt gezocht en je zodus geen aanspraak maakt op een deel van de schat.
Welke vondsten moet je melden en hoe doe je dat?
Er bestaan in België twee soorten vondsten die gemeld moeten worden en dit elk volgens hun eigen procedure.
1. Toevalsvondst
In België is een toevalsvondst volgens het erfgoeddecreet een archeologische vondst die toevallig is gevonden, dus niet door te zoeken met een metaaldetector of tijdens archeologisch onderzoek. Bijvoorbeeld tijdens bouwwerken of tijdens een wandeling vind je iets waarvan je denkt dat het een historische waarde heeft.
Een toevalsvondst moet binnen de 3 dagen na het vinden aangegeven worden via volgende link waar je ook de volledige procedure kan lezen: https://www.onroerenderfgoed.be/ik-wil-een-toevalsvondst-melden
2. Metaaldetectorvondst
Een archeologische vondst die je met een metaaldetector hebt gevonden moet je via de volgende link melden: https://www.onroerenderfgoed.be/metaaldetectievondsten-melden
In de volgende video kan je stap voor stap zien hoe je online een metaaldetectievondst kan melden.